สำนักพิมพ์ ศยามปัญญา

ปฏิวัติบริโภค จากสิ่งของฟุ่มเฟือยมาสู่สิ่งจำเป็น

สรุปหนังสือ ปฏิวัติบริโภค ที่เล่าประวัติศาสตร์เรื่องราวให้เรารู้ว่า ของที่เคยคิดว่าแสนจะธรรมดาในวันนี้นั้น เคยเป็นของที่หรูหราและฟุ่มเฟือยมากในอดีต อย่าง ชา กาแฟ น้ำตาล หรือเครื่องเทศทั้งหลายนั้น ในอดีตเป็นของที่ชนชั้นสูงเท่านั้นจะหาซื้อได้ แต่พอซักพักก็เริ่มทยอยหลั่งไหลเข้าสู่ชนชั้นกลาง ที่ต้องการเลียนแบบชนชั้นสูง จากนั้นก็ไหลเข้าสู่ชนชั้นล่าง เข้าถึงทุกหย่อมหญ้าจนกลายเป็นของที่แสนจะธรรมดาในที่สุด ถ้าจะบอกว่าปฏิรูปนิยมเป็นหนึ่งตัวแปรสำคัญที่ทำให้ระบบชนชั้นศักดินาในสังคมล้มหายตายจากไปก็ไม่ผิดนัก เพราะแต่เดิมเราถูกสอนให้เคารพในระบบชนชั้น เกิดมาเป็นชาวนาก็ต้องเป็นชาวนา เกิดมาเป็นชนชั้นต่ำก็ต้องตายไปแบบนั้น ส่วนชนชั้นสูงเค้ามีบุญถึงได้เกิดมาแบบนั้น อย่าได้คิดไปเทียบชั้นกับเขาเลย นี่คือแนวคิดหลักของระบบชนชั้นศักดินาเดิม ที่ต้องการให้คนยอมรับชนชั้นตามกำเนิดของตัวเองโดยไม่มีปากเสียง แต่กับบริโภคนิยมนั้งต่างกัน เพราะเราสามารถเปลี่ยนชนชั้นตัวเองได้ด้วยการบริโภค ยิ่งบริโภคมากก็ยิ่งสูงชั้นขึ้นเรื่อยๆ เลยทำให้เราไม่ยอมรับกับตำแหน่งชนชั้นแต่กำเนิด เพราะเราสามารถทุ่มเททำงานหนักเพื่อให้มีเงินมาขึ้นจนเปลี่ยนชนชั้นตัวเองก่อนตายได้ ดังนั้นบริโภคนิยมเลยทำให้เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม เกิดการคิดค้นพัฒนาเทคโนโลยีใหม่ๆ ทำให้วิทยาศาสตร์ก้าวหน้า ทั้งหมดก็เพราะบริโภคนิยมสอนให้เราไม่รู้จักพอยังไงล่ะครับ เพราะความหมายที่แท้จริงของการบริโภค คือการกระตุ้นให้เราออกไปแสวงหาสิ่งของต่างๆ การแสวงหาทำให้เรามีความสุข ความสุขจึงเกิดจากการไล่ล่า หาใช่การได้ครอบครองเป็นเจ้าของไม่ เหมือนกับการถ่ายรูประหว่างท่องเที่ยว ความสุขไม่ได้เกิดจากการดูรูปนั้นอีกครั้งเท่านั้น แต่เกิดการจากได้ถ่ายรูปนั้นระหว่างท่องเที่ยวต่างหาก เหมือนตัวละครในเรื่อง Don Giovani ที่ความสุขของตัวเอกในเรื่องไม่ได้อยู่ที่การได้ครอบครองผู้หญิง แต่อยู่ที่การได้ใช้เสน่ห์ยั่วยวน ว่าด้วยเรื่องบริโภคนิยมกับค่านิยามใหม่ๆของสังคมในวันนี้ที่เราไม่เคยรู้ อย่างตู้เย็นในวันนี้ก็เป็นผลจากบริโภคนิยมในวันวาน จากเดิมชนชั้นสูงไม่เคยต้องการตู้เย็น หรืออย่างดีก็ต้องการแค่ตู้เย็นเล็กๆที่เรียบง่าย แต่ด้วยความต้องการของชนชั้นล่างที่ต้องการตู้เย็นใหญ่ๆ เพื่อเก็บอาหารของคนในครอบครัวได้คราวละเยอะๆ ทำให้โฆษณาฉายภาพการมีตู้เย็นใหญ่ๆในบ้านของชนชั้นสูงในช่วงแรก ที่ขัดกับชีวิตจริงของชนชั้นสูงอย่างมาก เพราะชนชั้นสูงมีคนใช้ เลยไม่รู้จะต้องมีตู้เย็นใหญ่ๆไปทำไม […]