Japan

Made In Japan Akio Morita ประวัติแบรนด์ Sony

25/10/2024

สรุปหนังสือ Made In Japan จาก Akiko Morita ประธานกรรมการบริหาร หรือ CEO ผู้ก่อตั้งสร้างแบรนด์ Sony นี่เลยเป็นหนังสือที่ผู้สร้างเป็นคนถ่ายทอดเอง หนึ่งในแบรนด์ที่วันนี้เราอาจคุ้นเคยผ่านสองสินค้าหลัก TV กับเครื่องเล่นเกม Play Station แต่คนรุ่นใหม่อาจไม่รู้ว่าช่วงปี 2000 แบรนด์นี้โด่งดังมากในระดับโลก เพราะเป็นหนึ่งในแบรนด์ที่ปฏิวัติการฟังเพลงนอกบ้านเราไปตลอดกาล กลายเป็นต้นแบบของ iPod เครื่องฟังเพลงพกพาที่เคยได้รับความนิยมเป็นอันดับหนึ่งของโลก ใครที่อยากรู้เรื่องราวความเป็นมาที่เน้นไปทางจุดกำเนิดของแบรนด์ Sony ในช่วงเริ่มต้น หนังสือเล่มนี้มีอะไรให้อ่านและเรียนรู้มากมายครับ 1. ครั้งหนึ่งเคยเข้าร่วมสงคราม ในฐานะทหารที่ถูกเรียกเข้าไปปฏิบัติหน้าที่ ในตอนนั้นทางญี่ปุ่นก็พยายามสร้างระเบิดนิวเคลียร์เช่นกัน แล้วตัวเองก็ได้รับข่าวลือว่าทางอเมริกาสามารถสร้างระเบิดนิวเคลียร์ได้แล้ว เมื่อรู้แบบนั้นก็คิดต่อว่าญี่ปุ่นน่าจะแพ้สงครามแน่ เพราะมันแสดงถึงความห่างชั้นทางเทคโนโลยี นิวเคลียร์ไม่ใช่ความรู้ใหม่ในเวลานั้น เพียงแต่ยังไม่เคยมีใครทำให้เกิดขึ้นจริงได้มาก่อนเท่านั้นเอง 2. ตรงต่อเวลาแม้เพิ่งประกาศพ่ายแพ้สงครามแค่ 1 วัน Akio Morita บอกว่าหลังจากญี่ปุ่นโดนระเบิดนิวเคลียร์ลูกที่สองก็ประกาศพ่ายแพ้สงครามในทันที เมื่อประกาศยอมแพ้สงครามก็เท่ากับว่าทหารทุกคนหมดหน้าที่แล้ว ทุกคนสามารถกลับบ้านได้ทันที ทางเจ้าตัวก็เลยรอรถไฟกลับบ้านในเช้าวันถัดไป ความน่าสนใจคือแม้จะเพิ่งประกาศพ่ายแพ้สงครามผ่านมาแค่ 1 วัน เพิ่งโดนระเบิดนิวเคลียร์ไปวันก่อน แต่รถไฟก็ยังมาตรงเวลาไม่สายแม้แต่นาทีเดียว ภายในรถไฟก็สะอาดพร้อมให้บริการเสมือนกับไม่มีอะไรเกิดขึ้น Akio […]

Japan

ย่องเบาเข้าญี่ปุ่น

20/07/2024

สรุปหนังสือย่องเบาเข้าญี่ปุ่น หนังสือแนวใหม่สำหรับผม เป็นแนวออกจะไปทางนวนิยายเรื่องแต่งผสมเกร็ดความรู้บนเรื่องจริง ฉะนั้นเลยขอสรุปเฉพาะเกร็ดความรู้เรื่องญี่ปุ่นที่ผมไม่เคยรู้มาก่อนและคิดว่าน่าสนใจแทนแล้วกันนะครับ Made in USA คือผลิตในเมืองยูซ่าประเทศญี่ปุ่น ต้องบอกก่อนว่าประเทศญี่ปุ่นในยุคแรกเริ่มสร้างประเทศ ก็เริ่มจากเป็นประเทศแรงงานราคาถูก ผลิตสินค้าเลียนแบบตะวันตกโดยเฉพาะสหรัฐอเมริกา ก่อนจะกลายเป็นมหาอำนาจด้านเทคโนโลยีผู้คิดค้นนวัตกรรมใหม่ๆ มากมายในวันนี้ ณ วันนั้นสินค้าที่คนอเมริกาชอบ และคนในประเทศต่างๆ ทั่วโลกชอบก็หนีไม่พ้นสินค้าที่ผลิตในสหรัฐอเมริกา หรือ Made in U.S.A. ก็ในเมื่อผู้คนต่างชอบจะซื้อสินค้าที่มีตราว่าผลิตในอเมริกามาก ญี่ปุ่นก็เลยเกิดไอเดียว่าถ้างั้นเราเอาเมืองหนึ่งในประเทศญี่ปุ่นเราที่ชื่อว่า ยูซ่า (ไม่รู้ว่าเมืองนี้มีจริงมาตั้งแต่ต้นไหม หรือเพิ่งมาคิดเอาได้ว่าต้องมีแล้วจึงสร้างมันขึ้นมา) ก็เลยผลิตสินค้าเลียนแบบฝั่งอเมริกาแล้วก็ติดป้ายว่า Made in USA ที่ไม่ได้หมายถึงประเทศสหรัฐอเมริกา เพราะถ้าเป็นแบบนั้นต้องเขียนโดยมีจุดตัวย่อว่า U.S.A. ถึงจะเท่ากับ United State of America เรียกได้ว่าหัวหมอยิ่งกว่าคนจีนที่เราเชื่อกัน เรื่องนี้กลายเป็นคดีความกันยกใหญ่ในเวลานั้น แต่สุดท้ายญี่ปุ่นก็ชนะไปด้วยการบอกว่าเราไม่ได้โกหกว่าผลิตในอเมริกา แต่มันคือการผลิตในเมืองอุษาประเทศญี่ปุ่น แล้วพอเขียนเป็นภาษาอังกฤษก็คือ USA ที่บังเอิญคล้ายชื่อย่อสหรัฐอเมริกาไงเล่า!! จากการเลียนแบบนานวันเข้าก็กลายเป็นการเรียนรู้ที่จะสร้างนวัตกรรมของตัวเอง นานไปกว่านั้นจากนักปลอมของคนอื่น กลายเป็นผู้สร้างความเป็นของแท้ Original แบบ Japan ที่ชาติอื่นๆ อยากเลียนแบบแทนมากมาย ด้วยความที่คนญี่ปุ่นก็ชอบคิดนอกกรอบ คิดอะไรที่หลุดโลกแบบสุดๆ […]

Business Japan

MUJI แนวคิด และ คำคม ก่อให้เกิดมูจิ บริษัท เรียวฮิน เคอิคะคุ

30/06/2024

MUJI หนึ่งในแบรนด์ที่คนไทยหลายคนชื่นชอบมาก และผมเองก็เป็นหนึ่งในนั้น ยังจำได้ถึงวันที่ร้านมูจิยังไม่มีในไทย จะซื้อได้แต่ละทีก็ต้องเป็นโอกาสที่บินไปเที่ยวประเทศญี่ปุ่น สินค้าของมูจิที่ผมชอบมากสมัยก่อนคือ ปากกา และ สมุดจด ถ้าถามว่าทำไมผมถึงชอบของที่ดูธรรมดาแบบนี้มาก เพราะจากบรรดาปากกาทั้งหมดที่เคยใช้มา รู้สึกชอบการเขียนด้วยปากกามูจิมากที่สุด เขียนลื่น เขียนง่าย หมึกไม่เลอะนิ้ว สมัยก่อนผมเขียนเยอะมาก เขียนปากกาหมดเดือนละหนึ่งด้าม ทำให้ไปญี่ปุ่นแต่ละทีเมื่อก่อนไปปีสองปีครั้ง ก็มักจะซื้อเก็บมาเป็นสิบๆ ด้าม ยังไม่นับถือสมุดของมูจิที่ทำออกมาได้มากมายหลายขนาด ตอบโจทย์คนที่ต้องการสมุดที่มีขนาดพิเศษแบบผมจริงๆ ขนาดพิเศษแบบไหนหรอที่ผมชอบ ก็คือขนาดที่ใส่ในกระเป๋าหลังกางเกงยีนส์ได้ และก็ต้องเป็นสมุดแบบไม่มีเส้น สำคัญคือต้องไม่เข้าเล่มแบบสันกาว เพราะอะไรหนะหรอครับ สมัยนั้นผมทำงานอยู่ในเอเจนซี่โฆษณา ผมเลยต้องเขียนไอเดียที่บังเอิญคิดได้อยู่ตลอดเวลา ดังนั้นถ้าจะเป็นสมุดเล่มใหญ่จนต้องถือก็จะลำบาก ผมเป็นคนไม่ชอบพกกระเป๋าอะไรไปทำงาน ก็เลยอยากได้สมุดขนาดเล็กที่ใส่ในกระเป๋ากางเกงยีนส์ได้ ครั้นจะขนาดใหญ่ขนาดใส่กระเป๋าข้างก็ไม่ชอบ เพราะมันทำเดินไม่สะดวก ครั้นจะเลือกขนาดเล็กไปก็จะจดลำบากเกินไป เลยต้องเป็นขนาดใหญ่ที่สุดแต่ยังเล็กพอที่จะใส่กระเป๋าหลังกางเกงยีนส์ได้ หาทั่วกรุงเทพไม่เจอ ไปเจอที่ร้าน MUJI ตอนไปเที่ยวประเทศญี่ปุ่น ชอบมาก จนต้องซื้อเก็บมาเป็นสิบๆ เล่ม นี่แหละครับสินค้าของชิ้นของร้านมูจิที่ช่วยชีวิตผมไว้ได้ในเวลานั้น ดังนั้นการได้หยิบหนังสือ MUJI ขึ้นมาอ่าน ไม่ว่าจะเป็นเล่มไหน ก็ยังมีแง่มุมใหม่ๆ ให้เรียนรู้เสมอ จากเล่มแรกที่เคยอ่านทำให้ผมเห็นถึงวิธีการใช้ Data Driven Marketing ในแบบของมูจิ […]

Business Japan สำนักพิมพ์ Gypzy

ทำแบบญี่ปุ่น สำเร็จแบบญี่ปุ่น การดำเนินกิจการ 100 ปีที่ยั่งยืน

01/06/2024

สรุปหนังสือทำแบบญี่ปุ่น สำเร็จแบบญี่ปุ่น การดำเนินกิจการ 100 ปีที่ยั่งยืน รวมเคสธุรกิจในญี่ปุ่นที่มีอายุร้อยปีขึ้นไป รวมหาเหตุผลให้เข้าใจว่าทำไมธุรกิจเหล่านั้นถึงยังคงอยู่ได้นานกว่า 100 ปี และที่สำคัญกว่านั้นคือธุรกิจเหล่านี้ไม่ใช่แบรนด์ยักษ์ใหญ่ที่เต็มไปด้วยเงินทุนหนุนหลัง แต่เป็นธุรกิจรายเล็ก รายย่อย ธุรกิจครอบครัวชาวบ้าน หรือที่เราเรียกคุ้นปากว่าธุรกิจ SME ครับ ถ้าเป็นธุรกิจ SME บ้านเราจะทำให้เกิน 10 ปีแรกยังยาก ทำให้ส่งต่อถึงรุ่นลูกหลานยิ่งเหลือรอดได้น้อยนิดมากอย่างไม่น่าเชื่อ แต่กับที่ประเทศญี่ปุ่นมีอะไรต่างจากเรา ทำไมธุรกิจส่วนใหญ่บ้านเขาถึงมีอายุหลักร้อยปีขึ้นไปเยอะมากจนดูเป็นเรื่องปกติ งั้นเรามาเริ่มต้นจากรู้จักไปทีละธุรกิจในหนังสือเล่มนี้ ที่ผมขอหยิบบางช่วงบางตอนที่น่าสนใจมาสรุปเล่าให้ฟังครับ ยามานิ โชยุ เมืองริกุเซ็นทากาตะ จังหวัดอิวาเตะ ผู้บริหารรุ่นที่ 4 จากผู้ผลิตโซยุชื่อดังแต่ต้องมาโรงงานพังเพราะพิษสึนามิ แต่นั่นกลายเป็นว่าทำให้ตัวเขาได้ปลดล็อคจากสิ่งเดิมที่เคยทำสืบต่อกันมา ได้ค้นพบ New S Curve ใหม่ของธุรกิจที่ได้แต่คิดแต่ไม่เคยทำ เมื่อทุกอย่างถูกล้างกระดานจากสึนามิ ก็เลยได้โอกาสเริ่มต้นทำสิ่งที่คิดไว้สักที นั่นคือการขายใบอนุญาตผลิตโซยุที่ไม่เคยมีใครทำมาก่อน เดิมผู้ผลิตโซยุในญีปุ่นจะเป็นเจ้าของโรงงานที่ทำการผลิตเอง แล้วก็จะหวงสูตรของตัวเองมาก ไม่ยอมปล่อยให้คนนอกได้ล่วงรู้เด็ดขาด เพราะอาจทำให้ธุรกิจเสียหายจนเจ๊งได้ แต่กับผู้บริหารรุ่นที่ 4 รายนี้ไม่ เลือกจะปฏิวัติการทำธุรกิจโซยุของตัวเองใหม่ ด้วยการหาโรงงานที่ยังพอผลิตโซยุได้ จากนั้นก็ขายใบอนุญาตการผลิตโซยุสูตรนี้ แล้วคิดเงินตามยอดขายหรือส่วนแบ่งที่ผู้ผลิตขายได้ เรียกว่าตัวเองไม่ต้องเหนื่อย แถมยังได้ขยายแบรนด์ตัวเองออกไปด้วย […]

History Japan

ญี่ปุ่น ประวัติศาสตร์แห่งอำนาจ จากเทพเจ้าถึงซามูไร

25/05/2024

สรุปหนังสือญี่ปุ่น ประวัติศาสตร์แห่งอำนาจ จากเทพเจ้าถึงซามูไร จากชื่อเล่มบอกให้รู้ว่าเดิมทีผู้ปกครองญี่ปุ่นในยุคโบราณคือผู้อ้างตนว่าสืบเชื้อสายมาจากเทพเจ้า เพื่อสร้างความชอบธรรมให้การปกครองของตัวเอง แต่ความน่าสนใจอย่างหนึ่งคือตระกูลกษัตริย์ประเทศนี้ไม่เคยถูกปฏิวัติ ถูกเปลี่ยนเชื้อสายหรือสกุลไปแต่อย่างไร ผิดกับประเทศอื่นๆ มักมีการเปลี่ยนสกุลหรือตระกูลอยู่เรื่อยๆ ขึ้นอยู่กับว่าใครแย่งชิงอำนาจไปได้ในเวลานั้น น่าสนใจอีกตรงที่ว่ามีการสร้างตำนานประวัติยืดยาวเพื่อปูความน่าเชื่อถือให้กับตระกูลกษัตริย์ผู้ปกครองประเทศญี่ปุ่น แถมประเทศอื่นปกติเชื้อสายกษัตริย์จะเป็นแค่สมมติเทพ แต่ของประเทศญี่ปุ่นกลับบอกว่ากษัตริย์นั้นเป็นลูกหลานของเทพเจ้าโดยตรง ขนาดกษัตริย์จีนยังถูกโค่นล้มหรือเปลี่ยนแปลงได้หากปฏิบัติตัวไม่ดี แต่ของญี่ปุ่นนั้นไม่มีการกล่าวถึงตรงนี้ในคู่มือตำราบรรพชน นั่นเลยเป็นที่มาของชื่อหนังสือครึ่งแรก ประวัติศาสตร์แห่งอำนาจ จากเทพเจ้า…แล้วตรงที่ว่า “ถึงซามูไร” หมายความว่าอย่างไร ซามูไรเป็นชนชั้นใหม่ที่ถือกำเนิดขึ้นหลังจากยุคความวุ่นวายของนักรบ เป็นชนชั้นที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนกฏห้ามผู้ปกครองหัวเมืองหรือไดเมียวต่างๆ เกณฑ์ทหาร เพราะทางราชสำนักต้องการลดทอนอำนาจของผู้มีอำนาจ แต่หารู้ไม่ว่านั่นคือจุดของการถือกำเนิดชนชั้นซามูไร หรือจะนิยามว่าเป็นทหารรับจ้างที่บรรดาเจ้าผู้ปกครองหัวเมืองต้องจ้างเอาไว้ เพื่อสั่งสมกำลังบารมีระหว่างเมืองต่างๆ ตอนหลังการปกครองประเทศไม่ได้ขึ้นอยู่กับกษัตริย์อีกต่อไป กษัตริย์ถูกลดบทบาทการปกครองทั้งหมดลงให้เหลือแค่ในทางพิธีกรรม การประกอบพิธีต่างๆ แต่ไม่มีสิทธิ์ในการตัดสินใจว่าประเทศจะต้องเดินหน้าไปทางไหน เพราะผู้ที่ทำหน้าที่บริหารประเทศจริงๆ กลายเป็นชนชั้นนักรบซามูไรที่จะถูกเรียกต่อไปว่า “โชกุน” หรือผู้ทำหน้าที่บริหารประเทศ จะเรียกว่าเป็นนายกเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในเวลานั้นก็ว่าได้ โชกุนก็เป็นการสืบต่อตำแหน่งอำนาจทางสายเลือดได้เหมือนกับตำแหน่งกษัตริย์ เพียงแต่สามารถเปลี่ยนตระกูลผู้นำคนที่เป็นโชกุนได้ สามารถแก่งแย่งอำนาจกันได้ ผิดกับกษัตริย์ญี่ปุ่นที่ไม่เคยมีเรื่องแบบนั้น หนังสือเล่มนี้เล่าเรื่องราวแบบแบ่งตามยุคสมัยต่างๆ เริ่มตั้งแต่ยุคหินเก่า ยุคแห่งเทพเจ้า ยุคตำนานโจมง ซุยเซและจักรพรรดิยุคต้น วัฒนธรรมยาโยอิ โคฟุงและยามาโตะ ยุคที่เริ่มรวมเนื้อชาติญี่ปุ่น จากนั้นก็เป็นยุคโบราณ จบสิ้นยุคบุพกาล มาสู่การปฏิรูปไทกะ พันธมิตรถัง(จีน)-ชิลลา(เกาหลี)ขับไล่ญี่ปุ่น แล้วก็มาถึงยุคนาระ ก่อร่างสร้างเมืองเฮโจเกียว ฉางอันทิศตะวันออก […]

History Japan สำนักพิมพ์ torch

History of Japan ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น

22/05/2024

สรุปหนังสือ History of Japan ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น เรียนรู้และเข้าใจประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นใน 1 วัน หนังสือเล่มนี้ผมอ่านระหว่างทริปเกียวโตเมื่อสงกรานต์ปี 2024 อ่านเพื่ออยากเข้าใจสถานที่ที่กำลังเดินอยู่ว่ามีเรื่องราวอย่างไรบ้าง และเกียวโตก็ขึ้นชื่อว่าเป็นหนึ่งในเมืองหลวงของญี่ปุ่นมายาวนานนับพันปี ก่อนจะย้ายมาสู่โตเกียวเมื่อร้อยกว่าปีก่อน เลยขออนุญาตหยิบบางช่วงบางตอนที่รู้สึกสนใจส่วนตัวเป็นพิเศษมาเล่าสู่กันฟังนะครับ ชื่อของประเทศญี่ปุ่น ย้อนกลับไปยังชื่อแรกเริ่มของประเทศญี่ปุ่นนั้นถูกตั้งสมญานามให้จากทางแผ่นดินจีนราชวงศ์ถัง ต้องบอกว่าสมัยนั้นจีนเป็นใหญ่ไม่ว่าใครก็ต้องยอมเชื่อฟัง คำว่าดินแดนแห่งอาทิตย์อุทัยนั้นไม่ได้มาจากคนญี่ปุ่นเรียกตัวเองแบบนั้น แต่มาจากการที่คนจีนนั้นเห็นว่าพระอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออก และทิศนี้ก็มีประเทศญี่ปุ่นตั้งอยู่ ก็เลยเป็นนิยามของประเทศญี่ปุ่นดินแดนแห่งอาทิตย์อุทัยนับจากนั้นมา คนจีนในยุคราชวงศ์ถังจึงเรียกประเทศญี่ปุ่นว่า “รื่อ เปิ่น” แปลกว่า “จุดเริ่มต้นของตะวัน” หรือ “จุดเริ่มต้นของวัน” และชาวญี่ปุ่นในเวลานั้นก็ยอมรับชื่อที่ชาวจีนเรียกประเทศตัวเองว่า “รื่อ เปิ่น” มาใช้เป็นชื่อเรียกตัวเอง แต่การออกเสียงที่ต่างกันไปตามสำเนียงภาษาที่พูด ก็เลยเพี้ยนมาเป็น “นิฮอน Nihon” หรือ “นิปปอน Nippon” ในท้ายที่สุดนั่นเอง อีกหลักฐานหนึ่งก็คือบันทึกของนักเดินทางชื่อก้องโลกอย่าง มาร์โค โปโล Marco Polo ก็จดบันทึกไว้ว่าชาวจีนที่ตัวเขาพบเจอในเวลานั้นเรียกประเทศญี่ปุ่นว่า “ซีปันกู Cipangu” กู มาจากคำว่า กั่น ที่หมายถึงประเทศ ส่วนคำว่า “ซีปัน” ก็น่าจะเพี้ยนไปตามสำเนียงของมาร์โค […]

สรุปหนังสือชีวประวัติโชกุน Tokugawa Ieyasu โตคุงาวะ อิเอยาสึ ผู้รวมญี่ปุ่นเป็นหนึ่งด้วยกลยุทธ์ยืมพลัง สู่ยุคสงบสุขสองร้อยกว่าปี

History Japan สำนักพิมพ์ Gypzy

โตคุงาวะ อิเอยาสึ Tokugawa Ieyasu ผู้รวมญี่ปุ่นด้วยกลยุทธ์ยืมพลัง

19/05/2024

สรุปหนังสือชีวประวัติโตคุงาวะ อิเอยาสึ Tokugawa Ieyasu ผู้ร่วมญี่ปุ่นด้วยกลยุทธ์ยืมพลัง จากหนังสือชุดสามวีรบุรุษผู้รวมแผ่นดินญี่ปุ่น จากกระแสซีรีส์ภาพยนต์ชุด Shogun ใน Disney+ ทำให้ผมเกิดมีไฟอยากหยิบหนังสือที่เกี่ยวกับประเทศญี่ปุ่นมาอ่าน บวกกับช่วงสงกรานต์ 2024 ที่ผ่านมาผมเองก็ได้จองทริปไปเที่ยวเกียวโตไว้ เลยไม่มีโอกาสไหนที่จะดีไปกว่านี้ในการจะหยิบหนังสือที่เกี่ยวกับประวัติศาสตร์ประเทศญี่ปุ่นขึ้นมาจากกองดอง จากสองเล่มแรกก่อนหน้า ที่เป็นหนังสือสรุปชีวประวัติเรื่องราวของ โอดะ โนบุนางะ Oda Nobunaga กับ ฮิเดโยชิ โทโยโทมิ Hideyoshi Toyotomi ที่ปูรากฐานการรวมประเทศญี่ปุ่นสมัยนั้นให้กลายเป็นหนึ่งเดียวกัน และโตคุงาวะ อิเอยาสึ นี่เองคือคนสุดท้ายที่ช่วยจบทุกความวุ่นวายจนเข้าสู่ยุคสงบสุขนานสองร้อยกว่าปี คำถามคือแล้วอิเอยาสึทำอย่างไร จากเรื่องราวในหนังสือเล่มนี้เขาค่อนข้างทำตัวเงียบ เก็บตัวไม่หิวแสง แต่ก็ไม่เคยอ่อนแอยอมแพ้ใคร ถ้าจะนิยามว่าเป็นเสือซ่อนเล็บ พยัคซ่อนเขี้ยวก็ไม่ผิดนัก เทียบกับคนแรกโอดะ โนบุนางะ ผู้ใช้กำลังกำราบความวุ่นวายในประเทศญี่ปุ่นวันนั้น กับ ฮิเดโยชิ ผู้ใช้อำนาจบังคับญี่ปุ่นมาก่อน อิเอยาสึ ก็น่าจะเป็นผู้ใช้กลยุทธ์เล่ห์กลในการรวบประเทศญี่ปุ่นให้เป็นหนึ่ง และอยู่ภายใต้การปกครองของตระกูลเขานานสองร้อยกว่าปี ต้องบอกว่าอิเอยาสึ เองถูกแลกเปลี่ยนตัวในฐานะตัวประกันตั้งแต่ยังเด็ก สมัยก่อนถ้าใครรบแพ้หรือไม่อยากรบ ก็ต้องส่งลูกหลานไปอยู่กับอีกฝ่าย ปากบอกว่าเชิญมาสัมพันธ์ไมตรี แต่ในความเป็นจริงคือเรียกให้ส่งคนในครอบครัวมาเป็นตัวประกัน ก็เพื่อวันนึงเกิดอีกฝ่ายไม่รักษาสัญญา ก็จะได้มีเครื่องมือต่อรอง นั่นก็คือตัวประกันที่อยู่ในเมืองของผู้ปกครอง แต่การเป็นตัวประกันในที่นี้ไม่ได้หมายความว่าถูกจับ […]

History Japan สำนักพิมพ์ Gypzy

โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ Toyotomi Hideyoshi

05/05/2024

สรุปหนังสือชีวประวัติ โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ Toyotomi Hideyoshi ซามูไรผู้สร้างโอกาสเพื่อยึดแผ่นดิน หนึ่งในหนังสือชุดสามวีรบุรุษผู้รวมแผ่นดินญี่ปุ่น จากสรุปหนังสือชีวประวติของโอดะ โนบุนางะ เล่มก่อนหน้า โทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ผู้นี้เคยเป็นบริวารหรือลูกน้องคนสนิทของโนบุนางะมาก่อน แต่แล้วพอโอดะสิ้นชีพไป ตัวเขาก็ได้หาจังหวะยึดครองอำนาจจนสามารถรวบรวมแผ่นดินญี่ปุ่นจนเป็นหนึ่งได้แทนนายเก่าที่ไม่อาจทำได้ บวกกับยังสามารถสร้างกองทัพไปรุกรานเกาหลีได้ แม้จะพ่ายแพ้กลับมาจนทำให้อำนาจสั่นคลอนในท้ายที่สุด เรามาดูกันดีกว่าว่าซามูไรผู้ยิ่งใหญ่คนนี้มาเรื่องราวอะไรที่น่าสนใจให้คนรุ่นหลังอย่างเราได้เรียนรู้บ้างครับ เมื่อชาวนาพยายามมากพอก็กลายเป็นผู้ยิ่งใหญ่ที่สุดในแผ่นดินได้ เดิมทีในประวัติศาสตร์การปกครองญี่ปุ่น ผู้ที่จะสามารถก้าวขึ้นมาเป็นใหญ่จนถึงขั้นเป็นผู้นำผู้ปกครองแผ่นดินได้ ต้องมีเชื้อสายสืบทอดจากชนชั้นสูงมา จะมาเป็นลูกชาวบ้านชานาไม่อาจเป็นได้ แต่กับฮิเดโยชินั้นไม่ แม้ตัวเขาจะมีชาติกำเนิดมาจากชนชั้นชาวนา แต่ด้วยความอดทน พยายาม อุตสาหะ ก็ทำให้ตัวเขาสามารถหาทางฝันฝ่าไต่เต้าขึ้นไปจนถึงกลายผู้นำที่กุมชะตาประเทศญี่ปุ่นได้ ใครที่มัวแต่โทษชาติกำเนิด โทษปัจจัยแวดล้อม ลองมองหาโอกาสที่ตัวเองจะลงมือทำเพื่อค่อยๆ สร้างฐานบารมีให้ตัวเองก้าวหน้าขึ้นสูงไปเรื่อยๆ แบบโทโยโทมิ ฮิเดโยชิ ดูนะครับ ไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน การที่เราก้าวหน้าได้ดิบได้ดีไม่ได้การันตีว่าคนรอบตัวจะยินดีกับเราเสมอไป เพราะการที่เราก้าวหน้าในชีวิตก็หมายความว่าย่อมมีบางคนที่ไม่ได้ก้าวขึ้นมาตรงที่นั้นเพราะเราเอาไปแล้ว หรืออาจถึงขั้นมีคนที่ต้องก้าวถอยหลังลงไปเพราะการก้าวเข้ามาของเรา ดังนั้นฮิเดโยชิเองก็นับว่าเป็นนายทหารหนุ่มที่ก้าวหน้าเร็วมากจนทำให้เป็นที่ขัดตาขัดใจของบรรดาซามูไรรุ่นเดียวกัน และช่วงแรกฮิเดโยชิก็ไม่ได้สนใจความไม่พอใจเหล่านั้น เพราะมองว่าตัวเองทำงานตามความสามารถ เมื่อทำได้ดีก็ควรจะได้ผลตอบแทนที่ดีเป็นปกติ ทำให้วันหนึ่งตัวเองถูกใส่ร้ายป้ายสีจนต้องอัปเปหิตัวเองออกมาจากสังคมที่เคยอยู่ จากคนที่เคยรุ่งโรจน์กลายเป็นจนรุ่งริ่งพเนจร แม้เจ้านายเขาจะรู้ว่าตัวเขาถูกใส่ร้ายป้ายสี แต่ก็ไม่อาจออกตัวปกป้องได้เพราะจะทำให้การปกครองทั้งหมดเสียหาย เลยยอมตัดใจไล่ฮิเดโยชิไป และนั่นก็กลายเป็นบทเรียนสำคัญที่ทำให้ตัวเขาได้รู้ว่า “ทำดีได้แต่อย่าเด่นจะเป็นภัย เพราะไม่มีใครอยากเห็นเราเด่นเกิน” จนทำให้เขากลายเป็นเสือซุ่มเงียบที่คอยถ่อมตัวอยู่เสมอเมื่อเข้าร่วมกับโอดะ โนบุนางะ ทำเกินงาน […]

History Japan สำนักพิมพ์ Gypzy

Oda Nobunaga โอดะ โนบุนางะ จอมอหังการผู้พลิกประวัติศาสตร์ซามูไร

05/05/2024

สรุปหนังสือ Oda Nobunaga โอดะ โนบุนางะ จอมอหังการผู้พลิกประวัติศาสตร์ซามูไร เป็นหนังสือชุดสามวีรบุรุษผู้รวมแผ่นดินญี่ปุ่น จากกระแสซีรีส์ Shogun ใน Disney+ บ้านเรา บวกกับผมกำลังเดินทางไปเที่ยวเกียวโตช่วงสงกรานต์ 2024 ทำให้ผมได้หยิบหนังสือชุดนี้ติดมือไปอ่านระหว่างบนเครื่องบินด้วย ทำให้ทริปเกียวโตของผมที่เต็มไปด้วยวัดญี่ปุ่นโบราณนั้นสนุกขึ้นกว่าเดิม จากการได้รู้เรื่องราวเบื้องหลังของแต่ละสถานที่ว่าเคยมีบริบทประวัติความเป็นมาอย่างไร โอดะ โบนุนางะ น่าจะเป็นหนึ่งในที่คนไทยหลายคนคุ้นเคย จะคุ้นผ่านภาพยนต์หรือผ่านการ์ตูนใดๆ ก็แล้วแต่ แต่กับเรื่องราวในประวัติศาสตร์จริงนั้นน่าสนใจยิ่งกว่าที่เคยรู้มา เริ่มตั้งแต่สมัยวัยหนุ่ม โอดะ โนบุนางะ ผู้นี้เคยถูกขนานนามว่าเป็น “ไอ้งั่งแห่งโอวาริ” แกล้งเป็นไอ้งั่งเพื่อให้คนอื่นประมาท ด้วยการทำตัวประหลาดจากประเพณีของญี่ปุ่นเวลานั้น ทั้งแต่งตัวด้วยเสื้อผ้าสีสันฉูดฉาดซึ่งผู้คนปกติไม่ทำกัน แล้วก็ไปเล่นสนุกกับลูกชาวบ้านที่ถือว่าเป็นชนชั้นต่ำเมื่อเทียบกับตระกูลโอดะที่เป็นถึงผู้ปกครองแคว้นอย่างไม่ถือตัว ทำให้บรรดาขุนนางชนชั้นสูงมองว่านี่คือการกระทำที่ไม่เหมาะสมของโอดะ โนบุนางะ ไม่เหมาะจะเป็นผู้สืบทอดอำนาจโดยสิ้นเชิง แต่กับพิธีการชงชาที่ถือเป็นประเพณีของชนชั้นสูง โอดะ เองก็ทำได้เยี่ยมยอด จุดพลิกสำคัญที่ทำให้ฝ่ายตรงข้ามกับโอดะ โนบุนางะ เห็นถึงความไม่ธรรมดาของเขาคือตอนที่ตัวเขาต้องแต่งงานกับเจ้าหญิงโน บุตรสาวของไดเมียวแคว้นข้างเคียงเพื่อกระชับสัมพันธ์ทางการเมืองนั้น ทีแรกฝั่งพ่อตาไม่อยากยกลูกสาวให้ เพราะได้ยินมาเยอะมากกับฉายาไอ้งั่งแห่งโอวาริ จนเมื่อถึงวันจริงที่ต้องทำพิธี โนบุนางะปรากฏกายในชุดของซามูไรเต็มยศอย่างเรียบร้อยสง่างาม แถมยังปฏิบัติทุกอย่างตามขั้นตอนธรรมเนียมประเพณีครบถ้วนสวยงสามทุกประการ จนทำให้อีกฝั่งรู้สึกละอายใจที่เผลอประมาทมองโอดะ โนบุนางะ ผิดไปจากข่าวลือ จะเรียกว่าเป็นกลยุทธ์เสือซ่อนเขี้ยวก็ไม่ผิดนัก เพราะโอดะ โนบุนางะ คงรู้สึกว่าถ้าไม่ได้มีความจำเป็นอะไรจะทำตัวให้มากพิธีรีตองตลอดเวลาไปทำไม แต่ถ้าถึงเวลาต้องจริงจังก็สามารถทำได้โดยไม่กระเดิกกระดากแต่อย่างไร […]

History Japan สำนักพิมพ์ Gypzy

Kyoto No Rekishi เกียวโต ประวัติศาสตร์พันปี

27/04/2024

สรุปหนังสือเกียวโต ประวัติศาสตร์พันปี Kyoto No Rekishi ผมหยิบหนังสือเล่มนี้มาอ่านหลังจากดองไว้นานมาก เนื่องจากกำลังมีทริปไปเที่ยวนอนเกียวโตนาน 10 วัน อ่านเพราะหวังว่าจะทำให้ทริปเกียวโตครั้งนี้สนุกขึ้น และก็จริงครับ เพราะมันทำให้ผมเข้าใจเรื่องราวของบางวันที่แวะไป บางพื้นที่ที่ตั้งใจเดินผ่าน หรือแม้แต่เข้าใจว่าพระราชวังเดิมนั้นมีที่มาที่ไปอย่างไร จริงๆ ในทริปเกียวโตครั้งนี้ผมยังได้หยิบหนังสือเกี่ยวกับญี่ปุ่นเล่มอื่นไปอ่านอีก 3 เล่ม แต่เดี๋ยวจะมาสรุปเล่าให้ฟังอีกที เอาเป็นว่าตอนนี้ขอสรุปประเด็นเกร็ดความรู้ที่น่าสนใจจากหนังสือเล่มนี้ให้ฟังกันนะครับ 1. เมืองเกียวโตได้รับแรงบันดาลใจจากเมืองฉางอานของจีน ปฏิเสธไม่ได้ว่าจีนในสมัยโบราณเป็นชาติมหาอำนาจอย่างมากของโลกใบนี้ จึงไม่แปลกใจที่ประเทศโดยรอบมักหยิบเอาวัฒนธรรมจีนเป็นต้นแบบ ก่อนจะถูกนำไปปรับแต่งดัดแปลงให้เข้ากับบริบทของแต่ละพื้นที่จนกลายเป็นอัตลักษณ์ของตัวเองแบบที่ประเทศญี่ปุ่นเป็น 2. ที่มาของคำว่า “เกียวโต” คำว่า “เกียวโต” มีความหมายว่า นครหลวง ซึ่งมาจากรากศัพท์ภาษาจีนคำว่า “จุงตู” แต่เดิมทีในภาษาญี่ปุ่นเมืองนี้เรียกว่า “เคียวมะยะโกะ” หรือ “เคียวโนะมิยะโกะ” จนในศตวรรษที่ 11 เลยเปลี่ยนชื่อเป็น “เกียวโต” อย่างทุกวันนี้ 3. กองทัพพระสงฆ์ สมัยนั้นมีกองทัพของพระสงฆ์ ในยุคที่เกียวโตเต็มไปด้วยภัยสงคราม คล้ายๆ กับอัศวิน Templa ฝั่งคริสต์ จุดเริ่มต้นจากแค่การสั่งสมทรัพย์สมบัติจำนวนมากเพื่อปกป้องตัวเอง จนกลายเป็นกองทัพที่สามารถรุกพื้นที่ของไดเมียว(ผู้ปกครอง)คนอื่นได้ 4. ทุกยุคสมัยล้วนมีการซิกแซกหนีภาษี […]

1 2 … 6