จีน ประเทศที่มีขนาดเศรษฐกิจเป็นเบอร์สองของโลกรองจากแค่สหรัฐ หนึ่งในประเทศที่ช่วงวิกฤตต้มยำกุ้งบ้านเราฟื้นตัวเร็วได้เพราะความแข็งแกร่งของค่าเงินหยวน หนึ่งในประเทศที่ปกครองแบบสังคมนิยมแต่กลับมีเศรษฐกิจแบบตลาดเสรีที่เปิดกว้างกว่าคอมมิวนิสต์ไหนๆในโลก หนึ่งในประเทศที่เศรษฐกิจโตแบบปาฏิหาริย์แบบเลขสองหลักโดยเฉลี่ยกว่า 30 ปีมาแล้ว หนึ่งในประเทศที่รายได้คนเมืองกับชาวชนบทยังต่างกันลิบลับ ค่าสัมประสิทธิ์จีนีพุ่งทะยานสูงเป็นลำดับต้นๆของโลก หนึ่งในประเทศที่ส่งออกสินค้าสุดล้ำไปให้คนทั้งโลก และยังเป็นหนึ่งในประเทศที่มีการบริโภคสูงติดลำดับต้นๆของโลกแล้วในวันนี้ หนังสือเล่มนี้เขียนโดย Justin Yifu Lin นักเศรษฐศาสตร์ชื่อดังที่มีชื่อเสียงที่สุดในประเทศจีน เคยเป็นรองกรรมการอาวุโสและนักเศรษฐศาสตร์ประจำธนาคารโลก มาบอกเล่าให้ฟังถึงประวัติศาสตร์ของเศรษฐกิจจีนตั้งแต่ยุคยิ่งใหญ่เมื่อหลายร้อยปีก่อน จนถึงยุคตกต่ำสุดขีดของจีนตั้งแต่ยุโรปปฏิวัติอุตสาหกรรมสำเร็จ จนถึงวันที่จีนกลับมายิ่งใหญ่อีกครั้ง แต่อย่าเพิ่งตกใจกลัวไปนะครับ เห็นหน้าปกดูจริงจัง ชื่อดูขึงขัง แต่เนื้อหาในเล่มกลับอ่านง่ายกว่าที่คิด สารภาพตอนแรกผมยังแอบกลับว่าจะอ่านไม่ค่อยเข้าใจเหมือนกัน แต่พออ่านไปกลับอ่านสนุก เข้าใจได้ ทำให้หนังสือที่มีตั้งสี่ร้อยกว่าหน้าสามารถอ่านจบได้ในไม่กี่วัน (ผมมีเวลาอ่านแค่ช่วงเช้าตอนอยู่บนรถไฟฟ้ามาทำงาน กับช่วงเย็นตอนอยู่บนรถไฟฟ้ากลับบ้านครับ) พออ่านจบผมสรุปได้แบบนี้ครับ จีนในอดีตเคยมีขนาดเศรษฐกิจที่น่าจะใหญ่ถึง 1 ใน 3 ของทั้งโลก ใครๆก็อยากเข้ามาค้าขายกับจีนเพราะสินค้าจีนเป็นที่ต้องการในยุโรปมาก ไม่ว่าจะใบชาหรือเครื่องเผาเซรามิก ทำให้กลุ่มประเทศยุโรปในตอนนั้นต้องเสียดุลการค้าให้จีนมหาศาลมาก แถมจีนเองก็แทบไม่สนใจที่จะซื้ออะไรจากฝั่งยุโรปกลับคืนไปด้วย เรียกได้ว่าแทบทุกชาติในโลกต้องคุกเข่าเข้าหาจีนเลยล่ะครับ แถมจีนเองก็เป็นหนึ่งในชาติแรกของโลกที่เอกชนหรือผู้คนทั่วไปสามารถมีทรัพย์สินส่วนบุคคลหรือที่ดินที่เป็นตัวเอง ยุโรปเองแต่ก่อนที่ดินทั้งหมดเป็นของพวกขุนนาง บรรดาชาวบ้านคนส่วนใหญ่เลยเป็นแค่แรงงานหรือไม่ก็ทาสติดที่ดิน บวกกับเทคโนโลยีของจีนเองก็ล้ำหน้ากว่าใครในโลกมากเมื่ออดีต อย่างเทคโนโลยีการทำเหมืองขุดหาเกลือ จีนเองสามารถขุดเหมืองลงไปได้ลึกเป็นพันๆฟุตได้ตั้งแต่เป็นพันปีก่อน ผิดกับฝั่งชาติตะวันตกที่กว่าจะขุดได้ซักร้อยเมตรก็เมื่อร้อยปีที่ผ่านมาเอง ยังไม่ต้องพูดถึงเทคโนโลยีกระดาษและการพิมพ์ที่จีนคิดขึ้นมาได้เป็นชาติแรกๆของโลก รวมไปถึงเทคโนโลยีอย่างธนบัตรที่ปฏิรูปการค้าการซื้อขายให้คล่องตัวมากกว่าชาติใดในโลกด้วย แถมสังคมการปกครองของจีนก็ก้าวล้ำกว่าชาติอื่นมากในอดีต แต่เดิมนั้นการจะได้ทำงานเป็นข้าราชการมีตำแหน่งใหญ่โตนั้นล้วนมาจากการสืบทอดทางสายเลือด แต่ที่ประเทศจีนตั้งแต่โบราณใช้การสอบจองหงวนเพื่อคัดคนที่มีความสามารถอย่างเท่าเทียม อ่านมาถึงตรงนี้อาจสงสัยว่า ถ้าทำอย่างมันฟังดูดีหมดขนาดนี้แล้วทำไมจีนถึงตกต่ำได้เมื่อไม่นานมานี้ล่ะ […]